Auteur: Schrott, Raoul
Originele titel: Gilgamesj (2001)
Bezetting: 10 mannen / 5 vrouwen.
Nederlandse première: Theatercompagnie, Amsterdam, 3 februari 2005
Korte inhoud:
Gilgamesj, voor tweederde een god en een derde mens wil niet sterven. Hij ligt voor de poorten van de onderwereld en vertelt de goden over zijn leven in de hoop dat ze hem het eeuwige leven schenken.
In zijn jonge jaren veroverde hij als tirannieke heerser van Uruk een groot rijk. Hij bouwde een prachtig ommuurde stad en beschouwde zijn onderdanen als zijn eigendom. Nadat zijn volk zich over hem bij de goden beklaagde, schiep de moeder der goden Mammitum in de dorre steppe een man die hem aan zou kunnen: de dierlijke Enkidu. De hoer Sjamhat verleidt de wilde Enkidu en voedt hem op tot een menselijk wezen. Ze brengt hem naar de stad – en naar Gilgamesj, die na een heftige confrontatie in hem het spiegelbeeld van zichzelf ontdekt. Er ontstaat een diepe vriendschap tussen de twee. Samen vechten ze tegen de vergankelijkheid van het leven door grootse daden te verrichten en de goden te tarten. De godin van de liefde Isjtar vat liefde op voor de schijnbaar onoverwinnelijke Gilgamesj, maar hij wijst haar af. Voor deze en andere vernederingen wreken de goden zich tenslotte. Ze laten Enkidu sterven en Gilgamesj moet toezien hoe zijn vriend en bloedsbroeder het lot van alle stervelingen ondergaat. De dood maakt meer indruk op Gilgamesj dan alles wat hij tot nu toe heeft volbracht. Vertwijfeld vlucht hij uit Uruk weg naar de randen van de wereld, op zoek naar het eeuwige leven. Hij vindt daar de enige mensen die de goden onsterfelijk hebben gemaakt: Uta-napishti en zijn vrouw, de enige twee overlevenden van de zondvloed. Ze geven hem een plant mee die het ouder worden uitstelt. Maar op de terugreis wordt deze plant door een slang gestolen. Aan het einde van zijn leven stelt Gilgamesj de goden voor de laatste keer de vraag naar de paradox van het menselijk bestaan: waarom moet de mens sterven, terwijl hij door zijn daden voortdurend naar de onsterfelijkheid streeft?
Het Gilgamesj-epos, ontstaan in het derde millennium voor Christus in het stroomgebied van de Eufraat en de Tigris – het huidige Irak en Syrië, is de oudste literaire stof die is overgeleverd. Dit epos over de koning van Uruk is niet alleen een spiegel van de Sumerische beschaving – die als eerste het schrift uitvond en steden bouwde – maar ook het tijdloze verhaal over angst en inzicht, creativiteit en liefde en de vergeefse zoektocht van een man die de dood wil overwinnen.
Fragment: Gilgamesj
Voor volledige tekst (= 78 pagina’s à € 7,50): neem contact op met Tom Kleijn.
Voor opvoeringsrechten Nederlandse vertaling: neem contact op met
HENNEMAN AGENCY B.V. (professioneel theater) /
STICHTING BREDERO (amateurtheater)
Voor opvoeringsrechten originele tekst:
Carl Hanser Verlag GmbH & Co
Postfach 86 04.20
D-81631 München