Categorie: Schiller, Friedrich

Auteur: Schiller, Friedrich
Originele titel: Don Carlos (1787)
Bezetting: 11 mannen / 5 vrouwen.
Nederlandse première: Theatercompagnie & Toneelgroep Amsterdam, 25 september 2005
Uitgave: Toneelgroep Amsterdam / Int. Theatre & Film Books, Amsterdam 2005

 

Korte inhoud:
Aan het hof van de machtigste man op aarde oefent de mens geen invloed uit op het kille systeem van de macht. Sterker nog, de mens is daarin de enige zwakke schakel. Don Carlos, kroonprins van Spanje, is verliefd op zijn stiefmoeder Elisabeth die hem ooit als bruid is beloofd. Om politieke redenen is zijn vader, koning Philips II, met haar getrouwd. Carlos rebelleert tegen de politieke en seksuele autoriteit van zijn vader en wordt daarmee een gevaar voor de staat.
Er is maar één persoon aan het hof die zich onttrekt aan het systeem: de idealistische markies van Posa, Don Carlos’ enige vriend. Koning Philips raakt gecharmeerd van diens openheid en maakt hem tot zijn vertrouweling. Maar wanneer Posa zich in het centrum van de macht bevindt, verandert de rebelse idealist in een politicus. Hij denkt op deze plek zijn idealen van een humanere wereld te kunnen verwezenlijken en offert daarvoor zijn jeugdvriend en bondgenoot Don Carlos op. Posa maakt echter geen schijn van kans tegen het systeem. Het blijft een gesloten circuit.

Don Carlos is door Schiller bedoeld als een waarschuwing. Het stuk toont een situatie waarin we zien hoe een revolutie ontstaat en mislukt. We zien als het ware een proefopstelling: binnen een systeem van orde, tucht en dwang worden individuen geplaatst met een bewustzijn van en een verlangen naar vrijheid. De vraag wordt: kan men binnen extreme fysieke en geestelijke afhankelijkheid ‘mens’ blijven?

Don Carlos is een familietragedie, een politiek drama en een thriller en deze lagen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en komen uit elkaar voort. Zijn we er tweehonderd jaar na het ontstaan van dit stuk in geslaagd ons tot individuen te ontwikkelen met een eigen verstand? Is onze emancipatie tot vrije en autonome individuen werkelijk zo vergevorderd? Of zijn we soms nog steeds gevangenen van systemen waartegen we weerloos zijn?

 

Fragment: Don Carlos

 

Voor volledige tekst (= 90 pagina’s à € 7,50): neem contact op met Tom Kleijn.

 

Voor opvoeringsrechten Nederlandse vertaling: neem contact op met
HENNEMAN AGENCY B.V. (professioneel theater) /
STICHTING BREDERO (amateurtheater)

 

Voor opvoeringsrechten originele tekst:
N.v.t.

 

Auteur: Schiller, Friedrich
Originele titel: Die Jungfrau von Orleans (1801)
Bezetting: 6 vrouwen / 15 mannen (dubbelrollen mogelijk)
Nederlandse première: Nationale Toneel, Koninklijke Schouwburg Den Haag, 11 februari 2017

 

Korte inhoud:
Schillers tragedie Die Jungfrau von Orleans vertelt het beroemde verhaal over het ontstaan van een natie, over burgeroorlog, religieus fanatisme en de mythe van Jeanne d’Arc, een jonge vrouw die uitgroeit tot Frankrijks nationale heldin. En sinds eeuwen is zij de patroonheilige van revolutionairen en wereldverbeteraars, maar ook van reactionairen en nationalisten.

 

Al bijna 100 jaar woedt er oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Franse koning staat op het punt het op te geven. Dan verschijnt er een stralend meisje uit de provincie: Jeanne d’Arc. Zij beweert van God de opdracht te hebben gekregen de Engelsen uit Frankrijk te verdrijven. Tot ieders verbazing bevrijdt ze met de restanten van het Franse leger de stad Orléans. Zo wordt Jeanne het symbool van de hoop. Niets lijkt haar te kunnen stoppen. Tot ze op het slagveld plotseling tegenover de jonge Engelse luitenant Lionel staat. Ze kan hem niet doden, want ze voelt plots iets wat haar totaal uit haar evenwicht brengt: medelijden, liefde. Na deze ontmoeting is Jeanne niet meer in staat haar goddelijke opdracht uit te voeren. Ze verliest alle geloof in zichzelf. Ze kan niet meer voldoen aan de onverbiddelijkheid die ze zichzelf heeft voorgeschreven. Haar eigen ideaal brengt haar ten val.
Met een laatste krachtinspanning stort ze zich in een laatste veldslag en raakt dodelijk gewond. De maagd moet sterven, zodat de heldin en strijdster kan blijven voortbestaan.

 

In dit meesterwerk vol politieke en filosofische verwijzingen laat Schiller ons zien hoe de feilbare, veranderlijke mens ten onder gaat aan zijn eigen absolute opvattingen.

 

Fragment: Jeanne d’ Arc – De Maagd van Orleans

 

Voor volledige tekst (= 124 pagina’s à € 7,50): neem contact op met Tom Kleijn.

 

Voor opvoeringsrechten Nederlandse vertaling: neem contact op met
HENNEMAN AGENCY B.V. (professioneel theater) /
STICHTING BREDERO (amateurtheater)

 

Voor opvoeringsrechten originele tekst:
N.v.t.